Nationaal juridisch kader
Nu je meer weet over de rechten van LGBT’ers in de Europese Unie, gaan we verder in op het juridisch kader in jouw land.
De juridische status van LGBT-personen in Nederland
Huwelijken tussen partners met hetzelfde geslacht zijn sinds 2001 toegestaan en sinds 2009 mogen zij ook kinderen adopteren. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het juridische ouderschap (die een familierelatie tot stand brengt, waardoor het kind erfgenaam wordt) en de ouderlijke macht (waardoor de ouder beslissingen voor het minderjarige kind mag nemen). Beide rollen mogen slechts door twee mensen ingevuld worden, maar dit mogen wel verschillende mensen zijn. Via adoptie kan het juridische ouderschap van de biologische ouder worden overgedragen naar iemand anders.
Transgenders mogen hun geslachts-aanduiding in het bevolkingsregister laten wijzigen. Dit kan vanaf 16 jaar en een deskundige moet verklaren dat deze wens reëel en persistent aanwezig is. Mensen met een intersekse conditie mogen hun geslachtsaanduiding in hun passpoort laten verwijderen.
De juridische bescherming van LGBT-personen tegen haatmisdrijven
Het Nederlandse strafrecht kent geen definitie van haatmisdrijven, wel wetgeving die bescherming biedt tegen discriminatie. Discriminatie omwille van seksuele oriëntatie is sinds 1993 strafbaar, en sinds 2019 is ook discriminatie vanwege een genderidentiteit die afwijkt van het geslacht bij geboorte strafbaar. Plegers van delicten waarbij discriminatie een rol speelt kunnen zonder aangifte van het slachtoffer worden vervolgd en kunnen hogere straffen krijgen dan wanneer dit niet speelt bij het delict.
De rechten van slachtoffers van LGBT-haatmisdrijven in Nederland
In Nederland is de EU-richtlijn slachtofferrechten geimplementeerd, maar slachtoffers van haatmisdrijven worden daarbij niet specifiek genoemd, enkel slachtoffers van discriminatie. De politie moet in het eerste contact een mogelijke discriminatieaspect en de beschermingsbehoefte inventariseren. Slachtoffers hebben onder andere het recht op een rechercheur van hetzelfde geslacht, en mogen direct contact met de dader vermijden. Een team van ervaringsdeskundige politiefunctionarisen (Roze in Blauw) kan geraadpleegd worden en ondersteuning bieden.