Nationaal juridisch kader
In de voorgaande tekst heb je gelezen over de mogelijkheden die het Europees recht biedt ten aanzien van het herstelrecht. Nu volgt een tekst over het nationaal juridisch kader van jouw land.
Nationaal legaal kader voor herstelrecht in België
De ontwikkeling van herstelrecht houdt verband met de visies op rehabilitatie en re-integratie, idealen die werden benadrukt boven de meer punitieve manier van denken over straf. België hanteert een slachtoffergerichte aanpak, wat betekent dat wanneer partijen willen deelnemen aan herstelgerichte procedures, professionals zullen proberen om op deze manier conflicten op te lossen.
Bemiddeling is wettelijk verankerd door de Wet van 22 juni 2005, die bepalingen inzake bemiddeling invoert in het Wetboek van Strafvordering. Deze wet beschrijft de procedure en het gebruik van mediation en benadrukt de vertrouwelijkheid van mediation. Voor jongeren heeft elke regio één bureau dat door de overheid is gemandateerd om met name slachtoffer-daderbemiddeling (VOM) en familiegroepconferenties te verzorgen.
In 2013 publiceerde de procureur-generaal een circulaire, COL 13/2013, die een kader biedt om haatmisdrijven te onderzoeken en te vervolgen. Col13 verzoekt rechters en OvJ om herstelbemiddeling bij deze misdrijven te overwegen.
Belangrijkste juridische voorzieningen voor de toepassing van herstelrecht (in zake anti-LHBT haatmisdrijven)
In het algemeen zijn Belgische juridische professionals, met name rechters en aanklagers, geïnformeerd over herstelrecht. Bemiddelaars zijn bekwaam en getraind, aangezien organisaties het belang erkennen van voortdurende opleiding en bemiddeling zien als een aparte vaardigheid waarvoor getrainde professionals nodig zijn.
Veel instanties en belangrijke actoren die zich bezighouden met strafrechtspleging in het algemeen erkennen en maken ook gebruik van waarden voor herstelrecht. Slachtoffer-daderbemiddeling is in alle stadia en voor alle partijen landelijk toegankelijk. Herstelrecht kan geïmplementeerd worden door twee organisaties Mediante (Wallonië) en Moderator (Vlaanderen). Andere gelijkheids- / discriminatieorganisaties, zoals UNIA, kunnen ook een vorm van bemiddeling tussen partijen uitvoeren. Binnen justitie bestaan ook andere vormen van bemiddeling.
Belangrijkste drempels die de toepassing van herstelrecht verhinderen (in zake van anti-LHBT haatmisdrijven).
Ondanks de onderschrijving van de waarden van herstelrecht door professionals in heel België, ontbreekt het nog steeds aan een brede, landelijke, toepassing bij de uitvoering ervan. De bovengenoemde organisaties werken, inclusief juridische professionals, nog niet volledig samen op het gebied van toegang tot herstelrecht m.b.t. LGBT-misdrijven, waardoor verwijzingen worden beperkt en daardoor ook de toegang voor slachtoffers tot het herstelrecht.