Principes en waarden

Zoals je hebt kunnen lezen en kunnen zien, is het herstelrecht een alternatieve benadering van het omgaan met en reageren op strafbare feiten en conflicten. Herstelrecht is een ander perspectief op rechtvaardigheid en is daarom ook gebaseerd op andere principes en waarden dan het retributieve rechtssysteem. In dit deel van de training leer je meer over de waarden en principes van het herstelrecht.

Beginselen en waarden

Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen is het herstelrecht een manier van reageren op misdaad, conflict en onrechtvaardigheid. Bij het herstelrecht wordt er naar de onderliggende oorzaken van een conflict gekeken. Het herstelrecht kan breed worden toegepast, bij verschillende daders en verschillende strafbare feiten. Hierbij kun je denken aan zowel kleine overtredingen als ernstige misdrijven. Het gebruik van het herstelrecht is in alle gevallen gebaseerd op dezelfde algemene beginselen. Daarnaast zijn ook de doelen van een herstelgerichte aanpak hetzelfde. Hierbij kun je denken aan:

  • Het ondersteunen van slachtoffers, ze een stem geven en ze aanmoedigen hun behoeftes te uiten;
  • Het herstellen van relaties die door de daad zijn beschadigd;
  • Het veroordelen van strafbaar gedrag en het vaststellen van de waarden van de maatschappij;
  • Het verbinden van de dader met het slachtoffer
  • Het aanmoedigen van de deelnemers om verantwoordelijkheid te nemen, met name de daders;
  • Het vaststellen van herstelgerichte uitkomsten en het herstellen van de schade en pijn die is veroorzaakt door de daad.
  • Het verminderen van recidive door het bemoedigen van daders en hen helpen te re-integreren in de samenleving.

In het herstelrecht zijn proceswaarden belangrijk. Je kan hierbij denken aan het volgende:

  • Een veilige omgeving voor alle betrokken partijen;
  • Een focus op schade en herstel
  • Actieve en vrijwillige deelname van zowel de dader als het slachtoffer;
  • Respect
  • Waarheid
  • Gevoel van rechtvaardigheid
  • Respect voor de menselijke waardigheid en voorkomen van secundaire victimisatie.

Herstelrecht en strafrecht

Herstelrecht kan gebruikt worden op verschillende moment zowel buiten als in het strafproces. Een herstelgerichte manier van werken kan ook in combinatie met het strafrecht en straffen worden gebruikt.

Toegankelijkheid van het herstelrecht

Het gebruik van het herstelrecht in Europa is nog steeds laag (2-12%).

De onderstaande afbeelding is een grafische weergave van het herstelrecht. Kijk er eens naar.

Verklaar in je eigen woorden wat de filosofie is van herstelrecht aan de hand van deze herstelrechtbloem.