Zasady i wartości
Jak już wiesz, sprawiedliwość naprawcza to alternatywne podejście do przestępstw i konfliktów. Jest to odmienne spojrzenie na sprawiedliwość i dlatego opiera się na innych zasadach i wartościach niż wymiar sprawiedliwości retrybutywnej. W tej części szkolenia dowiesz się więcej o zasadach i wartościach z nią związanych.
Cele i wartości
SN to sposób reagowania na przestępstwa, konflikty i niesprawiedliwość. Polega ona na odniesieniu się do przyczyn konfliktu. Podejście naprawcze ma zastosowanie
w przypadku wielu sprawców i wykroczeń, zarówno pomniejszych, jak też poważnych. Chociaż SN może być stosowana w różnych formach i w przy różnych przestępstwach, opiera się na pewnych ogólnych celach, zasadach i wartościach. Główne cele programów SN to:
- wspieranie ofiar, dopuszczenie ich do głosu i zachęcanie do wyrażania potrzeb
- naprawianie relacji zniszczonych
w wyniku przestępstwa - potępianie przestępstw jako niedopuszczalnych i potwierdzanie wartości wyznawanych przez społeczność
- doprowadzanie do spotkania sprawcy
i ofiary - zachęcanie uczestników, zwłaszcza sprawców, do wzięcia odpowiedzialności
- rozpoznanie rezultatów naprawczych
i naprawianie szkód wyrządzonych
w wyniku przestępstwa - zmniejszanie recydywy poprzez zachęcanie sprawców do zmian
i ułatwianie ich reintegracji ze społecznością.
Bardzo ważne w procesie SN są wartości tego procesu, jak na przykład:
- bezpieczne środowisko dla wszystkich stron
- skupienie na szkodach i ich naprawie
- aktywne i dobrowolne uczestnictwo zarówno ofiary, jak i sprawcy
- szacunek
- prawda
- poczucie sprawiedliwości
- szacunek dla ludzkiej godności
i zapobieganie wtórnej wiktymizacji
SN i wymiar sprawiedliwości karnej
SN może być stosowana w różnych momentach, zarówno w ramach wymiaru sprawiedliwości karnej, jak i poza nim. Jednak podejście naprawcze może być łączone z tradycyjnym procesem karnym
i jego sankcjami. W niektórych krajach SN stosowana jest na różnych etapach postępowania karnego.
Dostępność SN
Zastosowanie SN w Europie jest nadal niewielkie (2-12%).
Obrazek zawiera graficzne przedstawienie sprawiedliwości naprawczej. Przyjrzyj się mu.
Głównym celem SN jest naprawa szkód. Płatki reprezentują elementy niezbędne do osiągnięcia celu SN, a szacunek to gleba dla wszelkich podejść związanych z SN.