Krajowe ramy prawne
W poprzednim tekście przeczytałeś/przeczytałaś o możliwościach stosowania SN w Unii Europejskiej. Przeczytaj poniższy tekst o krajowych ramach prawnych obowiązujących w Twoim kraju.
Krajowe ramy prawne sprawiedliwości naprawczej w Polsce
Przyjęta w 1999 roku Polska Karta Praw Ofiary zapewnia prawo do pomocy; do godności, szacunku i współczucia; do wolności od wtórnej wiktymizacji; do dostępu do wymiaru sprawiedliwości; do mediacji i pojednania ze sprawcą; oraz do restytucji i kompensacji. Ostatnie zmiany są efektem implementacji Dyrektywy 2012/29/UE i zasadniczo odnoszą się do mediacji. Postępowanie mediacyjne może zostać wdrożone na każdym etapie postępowania karnego. W sprawie z oskarżenia publicznego ugoda nie ma mocy prawnej, ale ma wpływ na wydawany wyrok. W sprawie z oskarżenia prywatnego zawarcie ugody skutkuje umorzeniem postępowania karnego. Koszty postępowania mediacyjnego pokrywa Skarb Państwa.
Główne czynniki prawne ułatwiające stosowanie sprawiedliwości naprawczej (w przypadku przestępstw z nienawiści wobec osób LGBT)
Kodeks postępowania karnego spełnia normy określone w artykule 12 Dyrektywy 2012/29/UE. Podstawę prawną stanowi artykuł 23a Kodeksu, uzupełniony innymi aktami prawnymi, przede wszystkim Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych. Mimo, że definicja ofiary w polskim prawie nie jest w pełni zgodna z Dyrektywą ze względu na ogólny charakter, nieuwzględniający rodzaju przestępstwa i cech osobistych, policyjni pełnomocnicy ds. ochrony praw człowieka i koordynatorzy ds. zwalczania przestępstw z nienawiści są szkoleni w zakresie przestępstw z nienawiści wobec osób LGBT.
Główne czynniki prawne utrudniające stosowanie sprawiedliwości naprawczej (w przypadku przestępstw z nienawiści wobec osób LGBT)
Stosowanie istniejących rozwiązań prawnych w zakresie sprawiedliwości naprawczej jest trudne w praktyce. Brakuje policyjnych procedur postępowania z ofiarami przestępstw z nienawiści wobec osób LGBT. Nie są one też traktowane jako szczególnie podatne na zranienie. Sposób informowania ofiar o ich prawach ma wysoce sformalizowany charakter. Ofiary przestępstw z nienawiści wobec osób LGBT uważają więc, że policja nie ma woli i/lub środków, aby zajmować się takimi przestępstwami. Ponadto, większość z nich wymaga wniesienia oskarżenia prywatnego, co jest skomplikowane i czasochłonne. W związku z tym są one zgłaszane niezmiernie rzadko.